Jak wskazują źródła historyczne, na cmentarzu obok katedry odbywały się jarmarki, w tym jarmark mięsny. Możliwość organizowania takiego targu była wielkim prestiżem dla miasta.

Za najstarsze miejsca pochówku w naszym mieście uważa się cmentarz wokół kościoła św. Stanisława w Starym Bielsku, nieistniejący już cmentarz wokół kościoła w Lipniku oraz również nieistniejący cmentarz wokół obecnej katedry św. Mikołaja, i to o tym ostatnim cmentarzu dzisiaj najwięcej wiadomo.

Początkowo mieszkańcy bielskiego grodu uczęszczali do kościoła w Starym Bielsku i tam prawdopodobnie chowano zmarłych. Około XIII wieku, na terenie gdzie stoi obecna katedra, prawdopodobnie powstała drewniana świątynia, która była filią kościoła w Starym Bielsku. Wtedy mogły rozpocząć się pierwsze pochówki w tym miejscu.

Około 1443-1447 roku powstał pierwszy murowany kościół w miejscu katedry, a wokół niego, w granicach murów miejskich stworzono również cmentarz. Jest to teren bardziej z tyłu katedry, gdzie obecnie znajduje się plebania oraz część budynku katedry od ulicy Schodowej.

Cmentarze w tamtych czasach nie przypominały dzisiejszych. Nie było tam oznaczonych krzyżami grobów. Był to teren gdzie zakopywano zmarłych, ale na co dzień odbywało się tam życie społeczne grodu, spotkania, wiece czy handel. Jak wskazują źródła historyczne, na cmentarzu obok katedry odbywały się jarmarki, w tym jarmark mięsny. Możliwość organizowania takiego targu była wielkim prestiżem dla miasta.

W latach dwutysięcznych na tym terenie prowadzono prace archeologiczne, wydobyto wtedy kilka kompletnych szkieletów, a wraz z nimi ozdoby i monety. Szczątki, po odprawieniu mszy świętej, zostały pochowane w przeznaczonym do takich celów miejscu na jednym z bielskich cmentarzy.

Obecnie jedyną widoczną pozostałością po tym starym cmentarzu, na którym spoczywają szczątki pierwszych mieszkańców miasta, jest tablica nagrobna wmurowana w ścianę katedry, poświęcona dwóch zmarłym córkom bielskiego rzemieślnika, które spoczywają na tym cmentarzu.