Już w styczniu 1945 roku w Żywcu i okolicach widać było oznaki zbliżającego się frontu. Sprowadzeni wcześniej na Żywiecczyznę niemieccy osadnicy uciekali w popłochu pozostawiając zagarnięte majątki, natomiast jednostki Wermachtu przygotowywały umocnienia do obrony przed zbliżającą się Armią Czerwoną.

29 stycznia wojska radzieckie zajęły Kozy, Bujaków i Porąbkę. Natomiast 12 lutego kończyły się walki o Bielsko i Rosjanie likwidowali tam już ostatnie punkty niemieckiego oporu. Przygotowując się do obrony Żywca, na drodze do Bielska oraz od strony Porąbki i Jeleśni, Niemcy przygotowywali system obronny złożony z czterech linii obronnych składający się z okopów, zasieków, zapór przeciwczołgowych, betonowych bunkrów oraz zapór minowych.

25 stycznia radzieckie lotnictwo zbombardowało koncentrujące się w mieście jednostki niemieckie, przez co doszło do uszkodzenia kilku budynków w mieście i zginęło 25 mieszkańców Żywca. 31 stycznia doszło do pierwszych walk na przedpolach miasta od strony Huciska oraz Koszarawy.

3 lutego 128 dywizja 3 korpusu piechoty 1 armii gwardyjskiej rozpoczęła atak na Żywiec. Po ciężkich walkach linia obrony ustabilizowała się na linii Wilkowice - Łodygowice - Żywiec- Rabczyce - Chyżne.

4 i 5 lutego jednostki niemieckie zagrożone odcięciem od swoich sił  wycofały się do Juszczyny, przez co Rosjanie opanowali Świnną i Przyłęków. 6 lutego trwały zacięte walki w Pewli Wielkiej i Jeleśni. 10 lutego Rosjanie zajęli Jeleśnię oraz Sopotnię Małą. Ciężkie walki toczyły się również w rejonie Biernej, Zarzecza, Moszczanicy i Zadziela, gdzie obecnie znajduje się Jezioro Żywieckie. 12 lutego wojska radzieckie zajęły Szczyrk.

Około 15 lutego ruszyło radzieckie natarcie w stronę Żywca od strony Rybarzowic, towarzyszył  im silny ostrzał katiuszy. Czerwonoarmiści z 327 pułku piechoty górskiej 19 lutego wdarli się do Starego Żywca, dzień później Niemcy zostali całkowicie wyparci z tej miejscowości. Po tym sukcesie w tym rejonie nastąpił trwający kilka tygodni czas walk pozycyjnych na linii Strumień – Iłownica – Świętoszówka – Jaworze oraz Szczyrk – Pietrzykowice – Żywiec – Korbielów. Dopiero w połowie marca Rosjanom udało się zdobyć Sporysz.

W wyniku nowej radzieckiej ofensywy po tygodniach zastoju front w rejonie Żywca ruszył do przodu i zmusił 3 i 4 kwietnia oddziały niemieckie do ucieczki z rejonu Juszczyny i strategicznego wzgórza Tokarka.

3 kwietnia oddziały radzieckiej 1 Armii Gwardii wdarły się po ciężkich walkach do Żywca od strony Góry Burgałowskiej , doszło do walk ulicznych, oddziały zdobyły niemieckie pozycje na Targowicy (przy ul. Komonieckiego) i na Wyszomieściu (ul. Komorowskich), a od strony Starego Żywca zajęto tereny w okolicach miejskiej gazowni (przy ul. Brackiej) i obrzeża Rudzy. 4 kwietnia czerwonoarmiści prowadzili atak wzdłuż koryta rzeki Koszarawy docierając do mostu kolejowego i opanowując Mały Grojec. 5 kwietnia wycofujący się z Żywca Niemcy wysadzili mosty na rzece Sole oraz wiadukty przy ulicy Dworcowej (obecnie Wesoła), spalono dworzec kolejowy wraz z parowozownią, wysadzono również Cegielnię oraz kotłownię Fabryki Papieru „Solali”. Na nieznaczny opór  wojska radzieckie idące od Węgierskiej Górki natrafiły w okolicy Radziechów, gdzie teren obsypany został betonowymi bunkrami i rowami strzeleckimi.

Na podstawie publikacji: Tak styczniowe dni nowego roku 1945 wspominał jeden z mieszkańców Trzebini (Sylwester Dziki, „Trzebinia”, [w:] Gronie nr VII 2009 r.),