W ostatnich tygodniach bielski plac Mickiewicza przeszedł wraz ze znajdującym się obok parkiem rewitalizację. Wielu bielszczan kojarzy plac ze znajdującym się tam pomnikiem Adama Mickiewicza, jednak wcześniej znajdował się tam inny pomnik, pierwszego prezydenta II RP Gabriela Narutowicza zabitego w zamachu po czterech dniach urzędowania.

Właśnie mija 100 lat od wydarzenia, kiedy to 16 grudnia w Galerii Zachęta pierwszy Prezydent Rzeczypospolitej Gabriel Narutowicz, zaledwie po trzech dniach urzędowania, został zastrzelony przez nacjonalistę Eugeniusza Niewiadomskiego, który planował również zamach na marszałka Piłsudskiego. Wybór Gabriela Narutowicza na prezydenta spotkał się z ogromnym sprzeciwem organizacji narodowych, które urządzały przeciwko temu wyborowi liczne demonstracje, a prezydent otrzymywał liczne pogróżki.

Bielski pomnik Gabriela Narutowicza był jedynym jego pomnikiem w Polsce. Kolejny został ustawiony dopiero w 2002 roku w Warszawie. Komitet budowy pomnika Gabriela Narutowicza w Bielsku powstał w 1927 roku, a na jego czele stanął szef bielskiej policji Jan Podgórski. Początkowo miejscowi Niemcy mający we władzach Bielska większość, nie byli przychylni temu pomysłowi, jednak ulegli kiedy o realizację tego pomysłu zaczął zabiegać wojewoda Michał Grażyński. Wtedy miejscowi Niemcy, nie chcąc konfliktu z wojewodą, uznali że Narutowicz był wielkim przyjacielem Niemców i Żydów, po czym rada miejska wraziła zgodę na budowę pomnika.

Początkowo pomnik planowano ustawić przed hotelem Prezydent, ostatecznie jednak stanął w w miejscu, na którym stoi teraz pomnik Adama Mickiewicza. Pomnik autorstwa rzeźbiarza prof. Jana Radzka z Krakowa został uroczyście odsłonięty 28 października 1928 roku.

W 1939 roku Niemcy usunęli postać Gabriela Narutowicza pozostawiając pusty cokół. W 1961 roku na cokole ustawiono rzeźbę Adama Mickiewicza. W 2016 roku na cokole pomnika wmurowano tablicę upamiętniającą pomnik Narutowicza, który stał w tym miejscu.

Na podstawie publikacji Jacek Kachel/UM Bielsko-Biała

Foto nagłówek: Odsłonięcie pomnika Narutowicza w Bielsku 28 października 1928, zbiory Jacek Kachel