Na wnuczka, na policjanta, na księdza to tylko trzy z metod, którymi różnej maści oszuści próbują naciągać ludzi, szczególnie starszych i samotnych. Wykorzystują każdą nadarzającą się okazję by „przytulić” trochę cudzego grosza a ich kreatywność w tym zakresie jest nieograniczona. Ostatnio próbują (metodą na rachmistrza) przykleić się do NSP 2021 czyli Narodowego Spisu Powszechnego. Jak spisać się bezpiecznie, jak sprawdzić czy osoba, która się z nami kontaktuje rzeczywiście jest rachmistrzem?

Od 1 kwietnia 2021 r. na terenie kraju prowadzona jest kolejna edycja Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań (NSP 2021). Spis odbywa się raz na 10 lat i jest najważniejszym badaniem realizowanym przez statystykę publiczną. Bieżący NSP 2021 dotyczy wszystkich mieszkańców Polski, w tym także seniorów. Po raz pierwszy w historii polskiej statystyki publicznej samospis internetowy będzie obowiązkowy.

Jak można się spisać?

Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań w 2021 r. jest realizowany na dwa sposoby: obowiązkowo - metodą samospisu internetowego (CAWI), uzupełniająco – metodą wywiadu telefonicznego (CATI) lub wywiadu bezpośredniego (CAPI). Jeśli ktoś (np. ze względu na zaawansowany wiek, stan zdrowia czy niepełnosprawność) nie będzie w stanie dokonać samospisu, pomogą mu w tym rachmistrzowie spisowi, którzy rozpoczęli pracę 4 maja 2021 r.

CAWI - odbywa się, jak każdy spis powszechny, w wyznaczonym terminie. Respondenci uzupełniają wymagane dane w interaktywnej aplikacji, dostępnej na stronie internetowej GUS. Każda osoba dokonująca samospisu jest uwierzytelniana w systemie teleinformatycznym Aby uzyskać dostęp do danych, osoba spisująca się używa unikalnego tylko do niej przypisanego hasła. Prawidłowość wypełniania rubryk jest na bieżąco sygnalizowane. Przez internet lub telefonicznie
Obowiązek spisowy można zrealizować poprzez samospis internetowy za pośrednictwem interaktywnej aplikacji dostępnej na stronie internetowej https://spis.gov.pl/ lub dzwoniąc na (czynną od poniedziałku do piątku od 8:00 do 18:00) infolinię spisową pod numer telefonu 22 279 99 99. Respondenci, którzy nie będą mogli samodzielnie spisać się poprzez formularz internetowy lub telefonicznie na infolinii spisowej, zostaną spisani przez rachmistrzów telefonicznie. Rachmistrzowie telefoniczni dzwonią z numeru 22 828 88 88. Jeśli na infolinii została zgłoszona chęć spisu telefonicznego, to rachmistrz może również zadzwonić z numeru infolinii 22 279 99 99.

Z uwagi na panującą sytuację epidemiologiczną, rachmistrzowie aż do odwołania nie będą przeprowadzać wywiadów bezpośrednich i odwiedzać respondentów w domach. Zatem, osoby które pukają do drzwi i podają się za rachmistrzów spisowych są zwykłymi OSZUSTAMI.

Tożsamość rachmistrza można sprawdzić dzwoniąc na infolinię spisową numer 22 279 99 99 lub poprzez aplikację na stronie internetowej https://rachmistrz.stat.gov.pl/formularz. Jeśli respondent będzie miał uzasadnione wątpliwości co do wiarygodności i rzetelności kontaktującego się z nim rachmistrza spisowego, powinien zaistniały incydent niezwłocznie zgłosić na infolinię spisową (numer 22 279 99 99) lub do właściwego Biura Spisowego w swoim miejscu zamieszkania. W Bielsku- Białej Gminne Biuro Spisowe mieści się w Biurze Obsługi Interesanta Urzędu Miejskiego przy pl. Ratuszowym 6, tel. 33 470-12-10. 

A co gdy już?

Jeśli senior spisał się samodzielnie (np. z czyjąś pomocą przez Internet albo poprzez infolinię spisową) lub przez współmieszkańca, który pomagał mu w tej czynności, to nikt nie ma prawa do niego zadzwonić w tej sprawie. Takie kontakty mogą być próbą wyłudzenia danych. GUS zapewnia, że dane zbierane na potrzeby spisu są bezpieczne i nikomu nie zostaną przekazane. Osoby wykonujące prace spisowe (rachmistrze) są zobowiązane do przestrzegania tajemnicy statystycznej. Za jej niedotrzymanie grożą sankcje, w tym kara pozbawienia wolności. 

Wojewódzki Urząd Statystyczny chcąc dotrzeć z informacją o spisie powszechnym do jak największego grona osób starszych współpracuje z Doradcą Wojewody Śląskiego ds. polityki senioralnej i społecznej. W ramach tej współpracy w najbliższym czasie planowane są spotkania mające na celu pomoc osobom starszym w dokonaniu obowiązku spisowego. Ponadto oferowana jest pomoc członkom i klubom seniora (placówki Senior+) na specjalnie zorganizowanych stanowiskach do samospisu. Spis trwa do 30 września. Jest, zatem, czas aby spisać się spokojnie i bezpiecznie.

Krzysztof Kozik