Po kilku miesiącach wojny na Ukrainie, po obejrzeniu setek filmów o zbombardowanych ukraińskich miastach, po licznych apelach ekspertów, rząd wreszcie doszedł do wniosku, że trzeba sprawdzić jak polskie państwo jest przygotowane do ochrony ludności w przypadku konfliktu zbrojnego lub katastrofy naturalnej. I nie chodzi tu o gotowość militarną, lecz o równie ważną zdolność do ochrony tych, którzy na front nie pójdą, lecz pozostaną w naszych miastach, szkołach i fabrykach. 

Tym się powinna zajmować Obrona Cywilna. W Bielsku-Białej mamy 28 formacji OC z 440 osobami. Trzon tej formacji stanowią strażacy z bielskich OSP, ale są też formacje zakładowe, funkcjonuje też system alarmowania akustycznego. 

Jednym z najważniejszych elementów ochrony ludności są schrony dla cywilów. Rząd zlecił sprawdzenie stanu takich budowli ochronnych Państwowej Straży Pożarnej. Zrobiono to również w Bielsku-Białej. Radni poznali już wyniki tego audytu. I co? I strach się bać!
W naszym mieście są 103 budowle ochronne dla 13 tysięcy osób. 25 z nich znajduje się w fabrykach, 68 w budynkach mieszkalnych a 10 w obiektach komunalnych. To znaczy tyle jest na papierze, bo po kontroli wiemy, że w jednym ze schronów w trakcie remontu zlikwidowano wyjście zapasowe, w drugim uruchomiono serwerownię, a w kolejnym administracja zagospodarowała przestrzeń schronu na „inne potrzeby”. 
No dobrze, parę schronów ubyło, ale w pozostałych można bezpiecznie się schować? No nie wiem… W raporcie strażaków czytamy, że zarządcy i właściciele nie utrzymują schronów w pełnej sprawności. Stan techniczny pogarsza się z roku na rok. I perełka: urządzenia filtrowentylacyjne, zawory przeciwwybuchowe, filtry, drzwi ochronne i uszczelki do nich osiągnęły już wiek emerytalny, mają „średnio po 65 lat” i nie spełniają wymagań. Czujecie się bezpiecznie? 

W tym kontekście nie robi już szczególnego wrażenia informacja, że bielska OC ma w magazynach 83 przyrządy do wykrywania skażeń chemicznych, ale nie dysponuje sprawnymi rurkami wskaźnikowymi, może więc tego sprzętu używać jedynie w celach szkoleniowych (ewentualnie muzealnych). 
Za finansowanie ochrony ludności odpowiada rząd. I od wielu lat żaden rząd, niezależnie od tego jakiego był koloru, nie zrobił w tej sprawie nic. Nie jest to zresztą jedyna sprawa, którą Warszawa konsekwentnie zaniedbuje, pozostawiając lokalne społeczności sam na sam z problemami. 

I samorządy jakoś sobie radzą, podejmując te wyzwania. Ale tym razem też nie mam dobrych wieści. W projekcie budżetu na 2023 rok, który przygotował prezydent Jarosław Klimaszewski, na zadania Obrony Cywilnej przewidziano 42 160 złotych. 

Uszczelki i filtry jeszcze nie mogą przejść na emeryturę.  

Janusz Okrzesik