1 lutego mija 80 rocznica udanego zamachu na kata Warszawy gen. SS Franza Kutscherę w czasie niemieckiej okupacji. Kluczową rolę w przeprowadzeniu tej akcji odegrał mieszkaniec z podbielskich Kóz, oficer polskiego wywiadu Aleksander Kunicki.

Rocznica zamachu na gen. SS Franza Kutscherę: Kluczowa rola Aleksandra Kunickiego

25 września 1943 roku stanowisko Szefa SS i niemieckiej policji w okupowanej Warszawie objął generał major Franz Kutschera, który w walce z polskim ruchem oporu rozpętał w Warszawie niespotykany terror. W mieście codziennie przeprowadzono łapanki wśród cywilnej ludności, oraz masowe egzekucje. Szacuje się, że w czasie "rządów" Kutschery rozstrzelanych mogło zostać około 5 tys. mieszkańców Warszawy. W tej sytuacji dowództwo Armii Krajowej podjęło decyzję o likwidacji Kutschery przez oddział specjalny AK Agat. Jednak nie była to łatwa operacja, ponieważ Kutschera był bardzo ostrożny, ruch oporu nie wiedział jak on wygląda, gdzie stacjonuje i urzęduje, jak silna jest jego ochrona i gdzie się przemieszcza. Zadanie jego wytropienia powierzono oficerowi polskiego wywiadu kapitanowi Aleksandrowi Kunickiemu, który zidentyfikował niemieckiego generała, ustalił jak wygląda jego plan dnia, gdzie się przemieszcza i jak silną ma eskortę, dzięki czemu żołnierze Agatu mogli przeprowadzić udany zamach i zabić kata Warszawy. Po udanym zamachu i śmierci Kutschery 1 lutego 1944 roku niemieckie represje w Warszawie znacząco zmalały.

Kapitan Aleksander Kunicki: Oficer polskiego wywiadu, który wytropił Kutscherę

Aleksander Kunicki urodził się w 1898 roku w Demi Wyżnej na terenie obecnej Ukrainy. W 1916 roku został wcielony do wojska austriackiego i wysłany na front I wojny światowej. W 1918 roku dostał się do włoskiej niewoli, z której udało mu się wydostać i wstąpić do formowanej we Francji Błękitnej Armii gen. Hallera, z którą w 1919 roku powrócił do Polski. Następnie uczestniczył w wojnie polsko-radzieckiej oraz III Powstaniu Śląskim.

Od 1933 roku pracował w placówce polskiego kontrwywiadu w Bielsku, gdzie zajmował się likwidacją niemieckiego szpiegostwa i dywersji, a po kilku latach został kierownikiem bielskiej ekspozytury kontrwywiadu. Po kampanii wrześniowej 1939 roku przedostał się do Francji, gdzie kontynuował pracę w polskim kontrwywiadzie. Po upadku Francji w 1940 roku powrócił do okupowanej Polski, gdzie objął stanowisko szefa wywiadu Organizacji Specjalnych Akcji Bojowych ZWZ, a następnie AK.

Po upadku Powstania Warszawskiego został osadzony w obozie internowania w Pruszkowie, z którego zbiegł. Po wojnie podjął pracę w urzędzie miejskim w Bielsku, jednak wkrótce został aresztowany przez Urząd Bezpieczeństwa. Postawiono mu fałszywe zarzuty o współpracy z niemieckim gestapo przed wojną i skazano na karę śmierci.  W 1946 roku został oczyszczony z zarzutów. W 1959 roku ze względu na problemy zdrowotne przeszedł na rentę inwalidzką. W 1967 roku wydał książkę zawierającą jego wspomnienia. Zmarł w 1986 roku, został pochowany na cmentarzu w Kozach.

Foto: arch.