W ramach bielskiej Straży Miejskiej funkcjonują specjalne patrole zajmujące się ochroną środowiska, zwane Ekopatrolami. Są to trzy dwuosobowe patrole, których funkcjonariusze są osobami upoważnionymi przez Prezydenta Miasta Bielska-Białej do pełnienia funkcji kontrolnych. 

Najwięcej emocji wzbudza ten obszar działań Ekopatrolu, który dotyczy walki ze smogiem. Ekopatrole prowadzą monitoring niskiej emisji oraz sprawdzają przestrzeganie uchwały antysmogowej. Rozpoczęty niedawno okres grzewczy to czas wzmożonej aktywności strażników Ekopatrolu.

Działania antysmogowe są podejmowane po zgłoszeniu przez mieszkańców do dyżurnego jednostki (również poprzez pocztę elektroniczną i tradycyjną) albo z inicjatywy samych funkcjonariuszy. W trakcie interwencji strażnicy muszą potwierdzić lub wykluczyć popełnienie wykroczenia. Do tego celu wykorzystują specjalistyczny sprzęt, m.in. wilgotnościomierz, czujnik tlenku węgla, zestaw do poboru próbek popiołu oraz dwa bezzałogowe statki powietrzne (drony). Jeden z nich jest wyposażony w specjalistyczny czujnik,  za pomocą którego można sprawdzić poziom pyłów zawieszonych, zawartość formaldehydów oraz wilgotności w spalanej biomasie. W bieżącym roku strażnicy podjęli 761 interwencji w zakresie zwalczania smogu, nałożyli 78 mandatów karnych, a w 26 przypadkach zastosowali środek oddziaływania wychowawczego w postaci pouczenia.
Nie jest to jednak jedyny obszar aktywności Ekopatroli. Równie ważna jest gospodarka wodno-ściekowa. Ekopatrol może sprawdzić czy właściciel nieruchomości wypełnił ustawowy obowiązek przyłączenia nieruchomości do istniejącej sieci kanalizacyjnej, gromadzi nieczystości ciekłe w zbiorniku bezodpływowym lub posiada przydomową oczyszczalnię ścieków. W uzasadnionych przypadkach funkcjonariusze korzystają z zadymiarki kanałowej wraz z agregatem prądotwórczym.

W bieżącym roku (do końca października) wykonano 68 kontroli nieruchomości.W 52 przypadkach ujawnionych wykroczeń sprawców ukarano w postępowaniu mandatowym. Inny obszar kontroli to gospodarka odpadami komunalnymi. Ekopatrol sprawdza, czy właściciel nieruchomości złożył deklarację na odbiór odpadów komunalnych i wyposażył nieruchomość w pojemniki na odbiór odpadów komunalnych. Do końca października wykonano 52 kontrole nieruchomości, a w 9 przypadkach na sprawców wykroczeń nałożono mandat karny.  

Ekopatrole odpowiadają także za likwidację dzikich wysypisk śmieci. W tym celu zamontowano 59 tzw. fotopułapek, ale ujawniono i ukarano zaledwie dwóch sprawców. Ekopatrol zajmuje się też wrakami pojazdów, zalegających na bielskich ulicach. Funkcjonariusze ustalają status prawny drogi, w Centralnej Bazie Kierowców i Pojazdów poszukują ostatniego właściciela. Przy współpracy z Policją sprawdzają, czy dany pojazd nie figuruje w policyjnej bazie jako skradziony. Przez dziesięć miesięcy prowadzono aż 235 spraw związanych z tego rodzaju pojazdami. W drodze pisemnej dyspozycji zarządcy drogi na koszt właściciela odholowano 46 pojazdów, a po interwencji funkcjonariuszy właściciele usunęli 76 pojazdów. 

W trakcie swoich zajęć funkcjonariusze Ekopatrolu przeprowadzają również akcje edukacyjne i prewencyjne. W ramach akcji „Dogadaj się ze mną” funkcjonariusze przypominają właścicielom czworonogów o obowiązku uprzątnięcia nieczystości po swoim psie, pod hasłem „Jest sposób na smog”- mieszkańcy otrzymują antysmogowe, „Oznakuj rower” to kampania na rzecz oznaczania i identyfikacji pojazdów (w br. oznakowano 963 rowery), wreszcie w ramach akcji „Droga pożarowa to nie parking” - funkcjonariusze przypominają parkującym o pozostawieniu niezbędnego przejazdu dla samochodów służb publicznych.

Do czego jest upoważniony strażnik Ekopatrolu? 

Między innymi do:

• wstępu wraz z rzeczoznawcami i niezbędnym sprzętem przez całą dobę na teren nieruchomości, obiektu lub ich części, na których prowadzona jest działalność gospodarcza, a w godzinach od 6 do 22 - na pozostały teren;
• przeprowadzania badań lub wykonywania innych niezbędnych czynności kontrolnych; 
• żądania pisemnych lub ustnych informacji oraz wzywania i przesłuchiwania osób w zakresie niezbędnym do ustalenia stanu faktycznego;
• żądania okazania dokumentów i udostępnienia wszelkich danych mającychzwiązek z problematyką kontroli.