Czy spalarnia odpadów w Bielsku-Białej może nie przynieść takich korzyści jak to jest przedstawiane? Właśnie pojawiła się lista uwag, które mogą poważnie zagrażać powodzeniu finansowemu i prawnemu tej inwestycji.

Stowarzyszenie Niezależni.BB przekazało na ręce Prezydenta Jarosława Klimaszewskiego 6 uwag do powstającego studium wykonalności. Uwagi te, według ich autorów, stanowią poważne zagrożenie dla powodzenia inwestycji jaką jest powstanie w Bielsku-Białej spalarni odpadów.

1. Jest niemal zerowa szansa na pozyskanie środków europejskich w związku z wprowadzaną obecnie w życie zmianą prawodawstwa unijnego, określającego inwestycje wysoko emisyjne nie objęte współfinansowaniem z budżetu Unii Europejskiej. Do ich grona zaliczają się tzw. instalacje termicznego przetwarzania odpadów.

2. Opłacalność analizowanej inwestycji będzie o wiele mniejsza niż szacowano do tej pory, gdyż pojawią się opłaty emisyjne nałożone na spalarnię odpadów. Spowoduje to znaczący wzrost kosztów systemu gospodarki odpadami.

3. Zdaniem Niezależnych.BB należy wziąć po uwagę także wydłużenie czasu realizacji procesu inwestycyjnego. Od początku marca br. nie powinny być wydawane zezwolenia na budowę ani rozpoczynane roboty w projektach dofinansowywanych z UE, jeśli zaskarżona została ich zgodność z unijnym prawem ochrony środowiska. To efekt nacisków KE na polski rząd, którym podporządkowało się już Ministerstwo Finansów, Funduszy i Polityki Regionalnej.

4. z dużym prawdopodobieństwem spodziewać się można zmian na rynku opakowań na skutek implementacji przez polskie prawodawstwo zasady tzw. rozszerzonej odpowiedzialności producenta. Spowodować to może zmniejszenie strumienia odpadów trafiających do systemu, a w efekcie mniejszej opłacalności w eksploatacji spalarni. Trzeba również pamiętać o tym, że zapowiadane zmiany skutkować będą tym, że wpływy z tzw. opłaty opakowaniowej zostaną podzielone pomiędzy samorządy według kryterium uzyskiwanej wysokości odzysku surowców. To skłaniać powinno do poszukiwania instrumentów zwiększania odzysku surowców, a nie pozbywania się ich poprzez obróbkę termiczną.

5. Niezależni.BB zauważają także, że samorząd nie ma planu działań na okres do momentu uruchomienia spalarni. Zakładając, że cały proces inwestycyjny do momentu uruchomienia spalarni zajmie minimum 5 lat, należy przedsięwziąć alternatywne środki konieczne do obniżenia kosztów systemu gospodarki odpadami i poprawy jego wydajności. Ma to szczególne znaczenie ze względu na fakt wyczerpywania się wolnego miejsca na wysypisku ZGO w Lipniku.

6. Zdaniem Niezależnych.BB dyskusja o spalarni oderwana jest od analizy innych obszarów i narzędzi gospodarowania odpadami. Planowana inwestycja nie rozwiązuje podstawowych problemów:

• braku wydajności istniejącej instalacji względem odbieranych od mieszkańców odpadów zielonych,
• niewystarczająco wydajnej kompostowni, która wciąż generuje problemy z odorem,
• segregacji odpadów, która wciąż nie daje wystarczających efektów, jeśli chodzi o poziom recyklingu. Ich zdaniem w pierwszej kolejności należy skupić się na poprawie efektywności sortowni odpadów w Lipniku, której rola w gospodarce odpadami powinna rosnąć wobec coraz bardziej restrykcyjnych wymogów unijnego otoczenia prawnego. 

Niezależni.BB uważają, że bez uwzględnienia powyższych punktów, budowa spalarni odpadów w Bielsku-Białej będzie obciążona dużym ryzykiem prawnym i finansowym co znacząco może wpłynąć na opłacalność inwestycji.