Niestety, w zgodnej opinii ekspertów tzw. środowisko bezpieczeństwa wokół nas jest w coraz gorszym stanie, a ryzyko wystąpienia zagrożeń na skalę masową – rośnie. Przyczynia się do tego napięcie międzynarodowe i światowy terroryzm. Nie bez znaczenia jest także ocieplenie klimatu, które przynosi do Polski nowe, gwałtowne zjawiska pogodowe. 

Ochroną ludności w razie wystąpienia masowych zagrożeń zajmuje się obrona cywilna. Jest to system mający na celu ochronę ludności cywilnej przed niebezpieczeństwami wynikającymi z działań zbrojnych, klęsk żywiołowych lub katastrof, przezwyciężanie ich następstw i zapewnienie warunków koniecznych do przetrwania. Do zadań OC należą m.in. służba ostrzegawcza, ewakuacja, przygotowanie i organizowanie schronów, wykrywanie i oznaczanie stref niebezpiecznych, dostarczanie doraźnych pomieszczeń i zaopatrzenia, doraźna pomoc dla przywrócenia i utrzymania porządku w strefach dotkniętych klęskami, a nawet doraźne grzebanie zmarłych. Jak wygląda obrona cywilna w Bielsku-Białej?
W Polsce szefem OC jest Komendant Główny Państwowej Straży Pożarnej, ale w terenie za organizację OC odpowiadają samorządy. Szefem OC w Bielsku-Białej jest zawsze Prezydent Miasta, a w ramach Urzędu Miejskiego funkcjonuje Wydział Zarządzania Kryzysowego, który w swoich zadaniach ma właśnie obronę cywilną. Miasto posiada także odpowiednie dokumenty, m.in. Plan Ewakuacji, Plan Zaopatrzenia w Wodę w warunkach specjalnych czy Miejski Plan Ochrony Zabytków na wypadek konfliktu zbrojnego i sytuacji kryzysowej. 
W mieście funkcjonuje 45 syren alarmowych, pokrywających sygnałem 100% powierzchni miasta. Są one sterowane komputerowo i sprzężone z systemem alarmowym OSP. 30 z nich ma możliwość nadawania dodatkowo komunikatów głosowych. W ratuszu jest też odbiornik do nasłuchu radiowego,  skoordynowany z wojskowym Ośrodkiem Dowodzenia i Naprowadzania z Poznania. Posiadamy też Powiatowy Ośrodek Analizy Danych i Ostrzegania, reagujący na ewentualne skażenia biologiczne, chemiczne i radioaktywne. 
Bardzo kiepsko wygląda sytuacja z budowlami ochronnymi. Na terenie miasta znajdują się 103 budowle ochronne, mogące pomieścić 13 030 ludzi, to jest zaledwie 7,6% mieszkańców. 25 takich budowli znajduje się w fabrykach, 68 w budynkach mieszkalnych a 10 w obiektach komunalnych. Stan większości z nich pozostawia wiele do życzenia, nie są też wyposażone w odpowiednie zapasy, a urządzenia wentylacyjne są częściowo niesprawne. 
Sytuację mogą nieco uratować budowle wytypowane do przygotowania doraźnego ukrycia. Jest to 521 obiektów dla 120 000 mieszkańców, m.in. 346 budynków mieszkalnych, 48 budynków użyteczności publicznej, 15 parkingów i przejść podziemnych i 50 zabytkowych schronów i obiektów fortyfikacyjnych. Trzeba jednak pamiętać, że nie zapewniają one odpowiedniej ochrony, są bowiem prowizoryczne i na co dzień użytkowane w inny sposób. 

W Bielsku-Białej działa 28 formacji Obrony Cywilnej, skupiających 378 osób. Wśród nich znajdziemy np. 3 drużyny schronowe (m.in. w Urzdzie Miejskim i Szpitalu Wojewódzkim), drużynę odkażania terenu (w firmie Suez), drużynę wykrywania zagrożeń (Ekopatrol Straży Miejskiej) i 8 plutonów ochrony ogólnej, opartych o ochotnicze straże pożarne w poszczególnych dzielnicach. Wśród powstałych niedawno formacji znajduje się m.in. drużyna sanitarna do zadań specjalnych – doraźnego grzebania zmarłych utworzona w oparciu o Zakład Pogrzebowy Zieleni Miejskiej. 

Dramatycznie wygląda sytuacja sprzętowa bielskiej OC. W centralnym magazynie, znajdującym się na terenie Thermy, magazynowany jest głównie sprzęt przestarzały, częściowo niesprawny, nadający się już tylko do celów szkoleniowych. W dyspozycji OC znajduje się jedynie 105 łóżek polowych, 120 śpiworów i 100 karimat. W razie konieczności OC jest jednak w stanie pozyskać „z gospodarki” dodatkowy sprzęt i środki, które są ewidencjonowane w specjalnej bazie danych.

red

Na zdjęciu: Część schronów znajdowała się pod ziemią, wykorzystując górzyste położenie miasta. Dziś wejścia do nich są zamurowane, jak w rejonie ul. Rejtana.