Stały aparat ortodontyczny u dzieci i młodzieży – kiedy warto go założyć?

Położenie względem siebie szczęki dolnej i górnej u człowieka w idealnych przypadkach pozwala na uzyskanie odpowiedniej pozycji stykania się zębów górnych z dolnymi. W praktyce rzadko się to zdarza. Okluzja, jak nazywana jest pozycja styku zębów górnych i dolnych, może być zaburzona. Nie zawsze jednak przy występowaniu nieprawidłowości trzeba zakładać stały aparat ortodontyczny. Kiedy jednak warto się na to zdecydować?

Leczenie ortodontyczne jest wskazane, jeśli wada zgryzu może stanowić jeden z ważnych czynników ryzyka dla utrzymania zdrowia jamy ustnej i ogólnego dobrostanu. Przy podejmowaniu decyzji o założeniu stałego aparatu u dziecka lub młodego człowieka ortodonta musi ocenić, czy przyniesie to korzyści większe niż ponoszone przy tym ryzyko.

W Polsce istnieją wytyczne dotyczące wskazań do leczenia ortodontycznego opracowane przez specjalistów z tej dziedziny. Chodzi o 4 ważne stanowiska:

• Każdemu dziecku w wieku 9 lat powinny być przedstawione możliwości specjalistycznego badania ortodontycznego stanu okluzji (zgryzu).
• Pacjentom kwalifikującym się do rozpoczęcia leczenia ortodontycznego rekomenduje zastosowanie Metody Opartej na Faktach.
• Wynik przeprowadzonego badania klinicznego powinien być zarejestrowany na wystandaryzowanym formularzu.
• U każdego badanego dziecka powinno być przeprowadzone ortopantomograficzne badanie radiologiczne pozwalające na potwierdzenie obecności wszystkich zębów stałych oraz w celu oceny ogólnego rozwoju uzębienia.

Ortodonta powinien w pierwszej kolejności zbadać dziecko, ocenić rozwój uzębienia i stan okluzji. Na tej podstawie przyporządkowuje pacjenta do jednej z czterech grup:

1. Wskazane leczenie ortodontyczne – z uwagi na wystąpienie co najmniej jednego czynnika sugerującego potrzebę podjęcia leczenia.
2. Brak podstaw do leczenia ortodontycznego – z uwagi na brak czynników wskazujących na potrzebę jego podjęcia.
3. Stwierdzenie niewielkiej wady – rozwój zgryzu jest akceptowalny, choć niedoskonały.
4. Grupa obserwacyjna – przeglądowe badanie ortodontyczne jest wykonywane w wieku 9-10 roku i może nie przynieść rozstrzygnięcia dotyczącego rozpoczęcia lub zaniechania leczenia ortodontycznego. Wskazane jest przeprowadzenie ponownej oceny rozwoju zgryzu w późniejszym terminie.

Wskazaniem w Metodzie Opartej na Faktach są:

• Niewyrżnięte, przemieszczone zęby, które nie są przeznaczone do usunięcia.
• Powiększony nagryz poziomy, gdzie zęby sieczne nie są chronione (kryte) przez wargę.
• Duże stłoczenie, szczególnie w przypadku zębów siecznych górnych lub okolicy kłów.
• Zgryz głęboki powodujący podrażnienia tkanek miękkich.
• Przechylenie górnych zębów siecznych i jednoczesny niekorzystny wzorzec wzrostu.
• Ujemny nagryz poziomy ze zgryzem wymuszonym lub brakiem stykania się ze sobą zębów górnych i dolnych.
• Zgryz krzyżowy przedni ze zgryzem wymuszonym lub brakiem swobody w centrum okluzji.
• Czynnościowe boczne przemieszczenie żuchwy.
• Brak zęba lub zębów, jeśli leczenie ortodontyczne możliwe jest do zastosowania zamiast leczenia protetycznego.
• Zgryz krzyżowy boczny lub przewieszony w połączeniu jednocześnie ze zgryzem wymuszonym lub brakiem swobody w centrum okluzji.
• Zgryz otwarty niepołączony z ekstremalnym wzorcem wzrostu.
• Występowanie znacznego ścierania się zębów, co jest nieadekwatne do wieku pacjenta.
• Urazy w obrębie zębów i szczęk.

Jeśli ortodonta stwierdzi jeden lub kilka z powyższych problemów, będzie to podstawa do podjęcia leczenia ortodontycznego.

Najczęściej ortodonta zaleca zastosowanie aparatu stałego u dzieci i młodzieży, jeśli wyrzynające się zęby stałe zachodzą na siebie lub są obrócone. Aparat tego rodzaju zbudowany jest z zamków oraz stałych elementów przeznaczonych do mocowania na zębach. W jego skład wchodzi także łuk.

Istnieje wiele argumentów za podjęciem leczenia ortodontycznego z zastosowaniem aparatu stałego u dzieci i młodzieży. To przede wszystkim zdrowie pacjenta, estetyczny uśmiech i zwiększenie pewności siebie.

Artykuł sponsorowany