Spadkobiercy nie odzyskają Pałacu Kępińskich w Żywcu Moszczanicy

Zgodnie z dekretem PKWN z 1944 r. o przeprowadzeniu reformy rolnej przejęciu na własność Państwa podlegały nieruchomości ziemskie stanowiące własność albo współwłasność osób fizycznych lub prawnych, jeżeli ich rozmiar łączny przekraczał bądź 100 ha powierzchni ogólnej, bądź 50 ha użytków rolnych, a na terenie województw poznańskiego, pomorskiego i śląskiego, jeśli ich rozmiar łączny przekracza 100 ha powierzchni ogólnej, niezależnie od wielkości użytków rolnych tej powierzchni podlegały przejęciu na skarb państwa bez odszkodowania. Problem w tym, że dekret PKWN nie definiował pojęcia nieruchomość ziemska. Definicję tego pojęcia wprowadził dopiero Trybunał Konstytucyjny (orzeczenie z 1990 r.) uznając, że przez "nieruchomość ziemską" należy rozumieć nieruchomość która jest lub może być wykorzystywana do prowadzenia działalności wytwórczej w zakresie produkcji roślinnej, zwierzęcej, sadowniczej, a więc nieruchomość ziemska o charakterze rolniczym. W efekcie tego orzeczenia w orzecznictwie sądów utrwaliło się, że zespoły pałacowo-parkowe jako rezydencje nie nadające się do produkcji rolniczej nie podlegały pod działanie przepisów dekretu PKWN o przeprowadzeniu reformy rolnej, a więc nie mogły być na tej podstawie przejęte na Skarb Państwa.

W związku z powyższym wydanie decyzji MRiRW z 5 stycznia 2021 r było koniecznością. Co bardzo ważne ma ona charakter deklaratoryjny czyli, że nie zmienia niczego w stanie prawnym nieruchomości i nie oznacza obowiązku zwrotu tej nieruchomości na rzecz spadkobierców dawnego właściciela. Zgodnie z treścią księgi wieczystej powiat otrzymał nieruchomość na podstawie decyzji Burmistrza Żywca z 2008 r.; w księdze wieczystej widnieje też decyzja Wojewody Śląskiego z 2000 r. Te decyzje są podstawą wpisania powiatu do księgi wieczystej i ponieważ decyzje te nadal są ważne i obowiązują, to nikt nie ma możliwości skutecznego żądania od powiatu zwrotu nieruchomości. Aktualnie decyzja MRiRW z 5.01.2021 może być jedynie podstawą do wystąpienia przez spadkobierców z żądaniem odszkodowania od Skarbu Państwa (ale nie od powiatu), które będzie wypłacane ze specjalnego funduszu – Funduszu Reprywatyzacji, jeżeli oczywiście takie odszkodowanie zasądzi sąd cywilny. Decyzja jest ostateczna, ale można na nią wnieść skargę do sądu administracyjnego. - Informuje na swojej stronie Minister Grzegorz Puda