Kurier.BB przygotował dla czytelników cykl przybliżający architekturę oraz historię połączonych miast Bielska i Białej.

Ratusze Białej

Ratusz w Białej to jeden z najbardziej charakterystycznych budynków obecnego miasta. Od momentu połączenia Bielska i Białej pełni on funkcję siedziby władz Bielska-Białej. Co jednak ciekawe, nie jest to jedyny ratusz w dawnej Białej Krakowskiej. Zanim powstał obecny gmach ratusza siedziba władz miasta zlokalizowana była w budynku przy miejscowym Rynku (dzisiejszy plac Wojska Polskiego). Wybudowany w 1827 roku stary ratusz stoi do dziś, na rogu wspomnianego placu i ulicy Ratuszowej.
Dynamiczny rozwój Białej przypadający na koniec XIX wieku sprawił, że ówczesne austro-węgierskie władze miasta postanowiły wybudować nową siedzibę władz. W 1894 roku rozpisany zostą konkurs na projekt architektoniczny budynku, w którym oprócz siedziby władz miasta mieścić miał się bank – powstała w 1883 roku Komunalna Kasa Oszczędności. Dzięki takiemu rozwiązaniu miasto zyskało sponsora budowy obiektu - koszty inwestycji pokrył ze swych funduszy wspomniany bank.
W konkursie dokładnie opisano wymagania, jakie spełniać miał nowy ratusz. Miał być funkcjonalny i okazały, a znakiem rozpoznawczym obiektu miała być wieża z zegarem. Do komisji konkursowej napłynęło 8 prac, z których do dziś znane są tylko dwa, zgłoszone przez znanych bielskich architektów: Karola Korna i Emanuela Rosta.  Ostatecznie do realizacji - z wieloma uwagami i poprawkami – rekomendowany został projekt Rosta. Prace budowlane rozpoczęto 1 września 1895, a zakończono 30 września 1897. Co ciekawe pierwotny budżet przewidziany na realizację projektu (200 tys. koron austro-węgierskich) przekroczony został ponad trzykrotnie! Ostateczny koszy budowy zamknął się bowiem w kwocie 613 tys. koron. 
Swą rolę ratusz zaczął pełnić 17 października 1897 roku, a pierwszym burmistrzem urzędującym w gmachu był Johan Rosner. Budynek stał się także siedzibą wspomnianej wcześniej Komunalnej Kasy Oszczędności oraz policji, oddziału straży miejskiej (w suterenie zorganizowano areszt), Towarzystwa Obywatelskiego oraz - od 1904 roku - muzeum miejskiego. Ostatnia kondygnacja przeznaczona była na mieszkania dla miejskich urzędników. Między ratuszem a rzeką Białą założono park miejski, który istnieje do dziś. 
Po połączeniu Białej z Bielskiem ratusz został siedzibą władz Bielska-Białej. 

Ratusze Bielska

Zdecydowanie bardziej skomplikowane są losy ratuszy w drugiej części dwumiasta, bowiem tutaj wskazać możemy aż 4 lokalizacje siedziby władz miasta. 
Pierwotnie drewniany ratusz znajdował się na płycie Rynku w Bielsku. Jego ślady odkryto podczas prac archeologicznych w latach 90. XX wieku.
Kolejnym obiektem, który był siedzibą  władz Bielska  była kamienica przy Rynku pod obecnym numerem 7. Budynek z XVII wieku wykupiony został przez miasto od kupca Ferdynanda Koronsay’a w 1759 roku i użytkowany był jako ratusz prawdopodobnie do roku 1819. Przez kolejne kilkadziesiąt lat budynek był siedzibą urzędu celnego.
Kolejną siedzibą władz Bielska była kamienica przy Rynku oznaczona dziś numerem 9. Została zbudowana z myślą o funkcji ratusza w miejscu dwóch domów spalonych w pożarze w roku 1808. Ma szeroką bramą wjazdową i dziedziniec. Niestety jako ratusz funkcjonowała tylko przez 30 lat, od roku 1819 do 1849. Następnie, do roku 1903 mieściła urząd podatkowy i sąd powiatowy.
Ostatnia siedziba władz Bielska mieściła się przy ulicy Cieszyńskiej, w budynku w którym obecnie znajduje się Sąd Okręgowy. W momencie przeprowadzki władz miejskich w to miejsce, w roku 1849 funkcję magistratu sprawowała tylko kamienica  narożna u wylotu ul. Świętej Trójcy. W 1887 u wylotu ulicy Kopernika, w miejscu starszego domu, wystawiono  drugi budynek, który także służył władzom ówczesnego Bielska. Oba budynki przebudowano w latach 1938-39, kiedy to obiekt zyskał dzisiejszy wygląd. Władze Bielska miały tutaj swoją siedzibę do końca roku 1950, czyli do połączenia Bielska i Białej. 

Jarosław Zięba