Czym jest żywność koszerna i jakie są zasady koszerności?

Koszerność (inaczej kaszrut) to zbiór reguł żywieniowych obowiązujących w judaizmie. Opisane w Torze zasady określają rodzaj dopuszczalnych pokarmów oraz właściwy sposób ich przygotowywania. Co może jeść religijny Żyd, a jakiej żywności musi unikać?

Zgodnie z etyką kaszrutu Żyd nie może jeść wszystkiego. Pewne produkty są bezwzględnie zakazane, jak na przykład mięso świni, mięso konia, mięso królika, niektóre ryby (np. węgorz), skorupiaki, mięczaki, owady (za wyjątkiem szarańczy), krew czy miód spadziowy. Dlaczego? Chodzi tutaj przede wszystkim o zachowanie religijnej dyscypliny, ale również o ograniczenie mięsa z szacunku dla zwierząt (według Tory dieta człowieka powinna opierać się na warzywach i owocach). W takim razie jakie produkty są dozwolone w diecie żydowskiej?

Żywność koszerna to między innymi:

• mięso zwierząt przeżuwaczy z całkowicie rozdzielonymi kopytami (np. mięso krowie, cielęce, kozie);

• niedrapieżny drób hodowlany (np. kury, kaczki, gęsi);

• ryby z łatwymi do usunięcia łuskami i płetwami;

• miód (za wyjątkiem miodu spadziowego);

• mleko i jaja pozyskane ze zwierząt koszernych;

• produkty zbożowe;

• owoce i warzywa, które pochodzą z drzew mających więcej niż 3 lata;

• orzechy i nasiona;

• oleje z roślin koszernych;

• tłuszcz ze zwierząt koszernych (np. gęsi smalec).

Zgodnie z regułami judaizmu nawet teoretycznie koszerne jedzenie może stać się nieczyste, czyli niezdatne do spożycia. Przykładowo religijny Żyd nie powinien spożywać owoców i warzyw, w których znajdowały się larwy owadów. Niezwykle istotne jest również przygotowanie potraw mięsnych. Żywność koszerna nie może zawierać krwi (w tym celu stosuje się moczenie i solenie), ani pochodzić od padłego, chorego czy poranionego zwierzęcia.

Kolejną ważną zasadą jest niełączenie mięsa z nabiałem w jednym posiłku. Jeśli Żyd zje potrawę mięsną, wówczas może wypić szklankę mleka dopiero po kilku godzinach (ortodoksyjni Żydzi przestrzegają odstępów 6 lub 12-godzinnych). Co więcej, potrawy mięsne i nabiał nie mogą mieć ze sobą żadnego kontaktu, dlatego zabronione jest stawianie ich razem na jednym stole. Ta reguła obowiązuje również podczas przygotowywania potraw, dlatego Żydzi muszą używać oddzielnych garnków i naczyń do mięsa i nabiału.

Żywność koszerna musi być wyprodukowana z szacunkiem wobec zwierząt, dlatego zakazane jest ich bicie czy torturowanie, a uśmiercenie powinno być szybkie i jak najmniej bolesne. Żydzi nie mogą jeść mięsa pochodzącego z żywego zwierzęcia - można uznać to za abstrakcyjną zasadę, jednak w niektórych częściach świata przysmakiem jest np. mózg z żyjącej małpy. Uboju może dokonać tylko osoba z odpowiednimi kwalifikacjami (szohet) za pomocą bardzo ostrego noża rzeźnickiego.

Śmierć zwierzęcia powinna nastąpić wskutek jednego cięcia i bez wcześniejszego ogłuszania. Co ważne, mięso pochodzące ze zwierząt upolowanych, poranionych i torturowanych jest niekoszerne. Dlatego też transport i hodowla zwierząt powinny odbywać się w humanitarnych warunkach. Ważny jest również proces przetwarzania mięsa. Ze względu na regułę niełączenia mięsa z nabiałem, wytwarzanie produktów mięsnych nie może odbywać się na tych samych maszynach i urządzeniach co produkcja nabiału.

Dawniej większość produktów powstawało w gospodarstwach domowych i można było kontrolować, w jakich warunkach dokonuje się uboju zwierząt czy wytwarza przetwory mleczne. Teraz żywność pochodzi głównie z masowej produkcji, dlatego ortodoksyjni Żydzi muszą polegać na sprawdzonych producentach, którzy uzyskali certyfikat koszerności. W internecie można znaleźć długą listę produktów zaaprobowanych przez Naczelnego Rabina Polski, która jest stale aktualizowana. Na liście tej znajdują się handlowe nazwy produktów, co znacznie ułatwia robienie zakupów i przyrządzanie potraw. Dzięki temu można mieć pewność, że dana żywność powstała wyłącznie z koszernych produktów i została wyprodukowana zgodnie z nakazami Pięcioksięgu Mojżesza.

Wiele z tych produktów można znaleźć w sklepie ze zdrową żywnością funkcjonującym pod adresem: https://batom.pl/

Materiał Partnera