Kebab – danie numer jeden w Polsce?

W tortilli, w bułce, w kartonowym pudełeczku lub na talerzu. Z baraniny, wołowiny albo z drobiu. Piekielnie ostry lub z dodatkiem aromatycznego sosu czosnkowego. Jedzony na mieście lub zamawiany do domu czy biura. Popularność kebab zdaje się rosnąć z sezonu na sezon. Jaka jest historia kebab i w jaki sposób to bliskowschodnie danie dotarło do Europy? Czy spotykana niekiedy pisownia „kebap” jest błędem ortograficznym?

Znaczenie słowa „kebab” obejmuje ponad 20 różnych potraw, w Polsce jednak zwykło się nazywać w ten sposób niemal wyłącznie dania typu doner kebab, co w języku tureckim dosłownie oznacza „obracające się pieczone mięso”. Kebab wywodzi się z Persji , ale potrawa szybko zyskała popularność na całym Bliskim Wschodzie. Według legendy tradycję opiekania mięsa na pionowym ruszcie zawdzięczamy perskim wojownikom.

Zgodnie z niektórymi przekazami mieli oni w zwyczaju piec mięso nad ogniskiem w ten sposób, że nadziewali kawałeczki baraniny na swoje miecze i opierali je o płonący stos. Formę, pod jaką znamy kebab obecnie, zawdzięczamy tureckiemu kucharzowi, Iskanderowi Efendi z Bursy, który pod koniec XIX wieku zaprojektował i zbudował specjalny, pionowy ruszt.

Kebab znany był w Europie prawdopodobnie już kilka stuleci temu, ale moda na to danie zaczęła rozkwitać dopiera w latach 50. XX wieku. Wszystko zawdzięczamy masowo osiedlającym się w Berlinie emigrantom z Turcji. Pionierami berlińskiego street foodu z kebab w roli głównej byli Mehmeta Aygüna i Kadira Nurman.

Bez popadania w szczególną przesadę możemy stwierdzić, że kebab jest obecnie symbolem stolicy Niemiec mniej więcej w takim samym stopniu jak wieża telewizyjna w pobliżu Alexanderplatz czy katedra Berliner Dom, a konieczność odstania niekiedy nawet dwóch godzin w kolejce do najpopularniejszych berlińskich kebabowni stała się swoistą turystyczną atrakcją i obowiązkowym punktem programu podczas zwiedzania tego fascynującego miasta.

Dlaczego na szyldach serwujących kebab restauracji raz zobaczymy napis „kebab”, a raz „kebap”? Która pisownia jest właściwa? Poprawne są oba warianty, a rozbieżność wynika z następującego faktu: Kebab jest słowem perskim (oczywiście w transkrypcji) i w takiej formie zostało ono przejęte przez Turków, posługujących się wówczas alfabetem arabskim. Ale we współczesnym języku tureckim, posługującym się alfabetem łacińskim, kebab zapisuje się jako „kebap”.

Jeśli zmawiamy kebab z restauracji, w której nazwie figuruje słowo „kebap”, najprawdopodobniej wybraliśmy lokal prowadzony przez Turków; jeśli zaś w nazwie pojawia się „kebab”, można założyć, że miejsce to prowadzą przedstawiciele innych narodowości, np. Ormianie lub Pakistańczycy.